czwartek, 18 marca 2021

Włoskie przysłowia i powiedzenia — część pierwsza

Czy chcesz śmiało podróżować we Włoszech? Chcesz naprawdę brzmieć jak Włoch?
W dzisiejszym wpisie przedstawiam kilkanaście włoskich przysłów i powiedzeń, których często używają Włosi w rozmowie. To ciekawa grupa słów i wyrażeń, które mają charakter przenośny, ale których znaczenia są zrozumiałe dla osób posługujących się językiem. Dodają koloru i bogactwa naszej wypowiedzi.
Włosi są znani z ekspresji we wszystkim, co robią, od gestów po jedzenie, sztukę i oczywiście język.
Mam nadzieję, że wykorzystasz te zwroty i moje wyjaśnienia ich znaczenia, aby lepiej zrozumieć język włoski i jego mieszkańców.

Włoskie przysłowia i powiedzenia — część pierwsza

1. In bocca al lupo

Dosłowne tłumaczenie: w paszczę wilka! Włosi zwykle używają tego zwrotu, kiedy życzą sobie powodzenia, zwłaszcza przed egzaminem lub czymś ważnym. Powszechną odpowiedzią jest
Crepi lub Crepi il lupo, co w tym sensie oznacza: Niech wilk zdechnie. Używa się, zamiast słowa dziękuję, które podobno mogłoby przynieść pecha.

2.Hai voluto la bicicletta? Allora, pedala!

To sarkastyczny włoski zwrot, który można przetłumaczyć: Chciałeś rower? To teraz pedałuj! Wyrażenie jest często używane, gdy ktoś narzeka po dokonaniu wyboru. Można dodać drugą część (Allora, pedala!), ale nie jest to obowiązkowe, bo pierwsze wrażenie jest oczywiste i można zrozumieć nawet bez niego. Oba mają do czynienia z wdzięcznym stawieniem czoła konsekwencjom swoich działań lub decyzji. Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz to najbliższy odpowiednik polskiego idiomu.

3.L’erba del vicino è sempre più verde

Trawa sąsiada jest zawsze bardziej zielona. W wolnym tłumaczeniu oznacza nasze polskie: Wszędzie dobrze, gdzie nas nie ma czy Cudze chwalicie, swojego nie znacie. Bo my też, zamiast cieszyć się z tego, co mamy, zaglądamy do sąsiada i uważamy, że ten to ma zdecydowanie lepiej. Porównujemy się, zazdrościmy, jesteśmy zawistni. Uważamy, że u sąsiada jest zielono, nie doceniając pięknej zieleni u nas. Ludzka natura.
Tak, Włosi też to odczuwają, zazdrość i tęsknotę za tym, co mają inni. Nie ma znaczenia, że ​​mają jedną z najpyszniejszych kuchni na świecie, najpiękniejszą sztukę i najbardziej malownicze miejsca — czasami zazdroszczą tak jak wszyscy inni.

4. Acqua in bocca!

Woda w usta! Potrafisz zachować tajemnicę? Cóż, zamiast mówić po włosku Zachowaj to dla siebie, powiedzą ci, żebyś trzymał wodę w ustach. Oczywiste, prawda?

5.Buono come il pane

Dobry jak chleb. Jest to pierwszy idiom związany z jedzeniem i na pewno na tej liście będzie ich dużo więcej. Idiomy związane z jedzeniem stanowią pełne świadectwo wartości i szacunku, jakim Włosi darzą dobre jedzenie. (Dlatego Włosi mają również idiom Brutto come la fame, co dosłownie oznacza Brzydki jak głód). Chleb to doskonałe jedzenie. Nie ma nic pyszniejszego niż świeżo upieczony chleb. Dobry jak chleb jest używane do opisania osoby ze złotym sercem. On lub ona jest kimś, kto jest ogólnie znany z tego, że jest miły i hojny, ma cechy dobrego człowieka. Dla takiej osoby używasz się określenia Tak dobry, jak chleb. Możesz użyć tego jako ogólnego opisu dobrej osoby, kiedy naprawdę nie masz o niej nic więcej do powiedzenia.

6. In vino veritas

W rzeczywistości jest to łacińskie przysłowie, ale jest często używane we Włoszech.
Tłumaczenie brzmi w winie jest prawda, co oznacza, że wino sprawia, że ludzie mówią prawdę. Kiedy osoba jest pijana lub wstawiona, z łatwością może ujawnić prawdziwe fakty, uczucia, pragnienia lub myśli, których nigdy by nie powiedziała w normalnej sytuacji. Oznacza to również, że decyzje podjęte, gdy ktoś jest pijany, należy ponownie przemyśleć, gdy stanie się on trzeźwy.
Uważa się, że autorem tej perły mądrości jest Pliniusz Starszy. Pełna wersja tego przysłowia to in vino veritas, in aqua sanitas, co oznacza w winie jest prawda, w zdrowiu wody.

7.Prendere due piccioni con una fava

Zabij dwa gołębie jednym bobem. Ten popularny idiom może brzmieć nieco barbarzyńsko, ale w rzeczywistości jest dość powszechnym powiedzeniem w językach germańskich i romańskich. W sensie przenośnym oznacza to uzyskanie wielu korzyści poprzez jedno działanie / pracę. Kiedyś używano bób w pułapkach do polowania na gołębie. Powiedzenie nawiązuje do faktu, że za pomocą jednej przynęty można złapać dwie ofiary (stąd wielka przewaga). Włosi używają go, gdy chcą powiedzieć, że komuś udało się osiągnąć dwie rzeczy za jednym razem.

8.Chi dorme non piglia pesci

To przysłowie, które na pewno usłyszysz we Włoszech, często adresowane jest do kogoś, kto marnuje czas, zamiast pracować.
Dosłowne tłumaczenie tego powiedzenia to kto śpi, nie łapie ryby, co trochę odpowiada naszemu kto rano wstaje, temu pan bóg daje.
We Włoszech to przysłowie mówi, że nic nie osiąga się bez wysiłku: jeśli nie podejmiesz działań, nic dobrego się nie stanie. Przykładem jest rybak: aby nie przegapić ryby, musi być zawsze przytomny i czujny, aby złowić rybę.
To włoskie powiedzenie jest również ostrzeżeniem, aby nie przegapić żadnej okazji z powodu innych nieproduktywnych działań. W rzeczywistości Włosi uważają, że ci, którzy są przez cały czas leniwi, mają niewielkie szanse na osiągnięcie czegoś dobrego w życiu.

9.A mali estremi, estremi rimedi

Na skrajne zło, ekstremalne środki. W pewnych sytuacjach szczególnej wagi konieczne jest poszukiwanie wszelkich użytecznych środków, aby korzystnie rozwiązać sprawę. Jeśli zło jest skrajne, lekarstwo również musi być takie samo.

10. Non si può avere la botte piena e la moglie ubriaca

Nie możesz mieć pełnej beczki i pijanej żony. To kolejne przysłowie, które we Włoszech usłyszysz bardzo często. Wyobraźmy sobie, że dostajesz dwie oferty pracy: pierwsza pozycja jest dość nudna, ale oferuje Ci świetne wynagrodzenie. Druga praca jest jednak naprawdę ekscytująca, ale wynagrodzenie jest zdecydowanie niższe. Idziesz do znajomego po radę, a on odpowiada: nie możesz mieć pełnej beczki i pijanej żony. To przysłowie najlepiej opisuje sytuację, w której musisz wybrać jedną z dwóch możliwości, które są atrakcyjne, ale każda z nich ma swoje zalety i wady. Nawet jeśli chcesz wybrać obydwie, w końcu będziesz musiał wybrać jedną z podanych opcji.

11. La mamma dei cretini è sempre incinta

Dosłownie tłumaczy się: Matka kretynynów jest zawsze w ciąży. Oznacza to, że na świecie byli krytyni i zawsze będą. A ponieważ idiotów jest zawsze pod dostatkiem, mówi się, że matka idiotów jest zawsze w ciąży.

12. La minestra riscaldata non è mai buona, figuriamoci in amore.

Podgrzewana zupa nigdy nie jest dobra, nie mówiąc już o miłości. Spotykasz nową osobę. Zakochujecie się w sobie. Związek ma swoje wzloty i upadki. Ostatecznie roztajecie się, ale później wracacie do siebie i próbujecie ożywić więź. Podgrzewana zupa to stan ożywienia zepsutego związku. Po prostu nigdy nie będzie tak samo. Może się to zdarzyć z nudów lub desperacji. Dzieje się tak, ponieważ boisz się samotności lub być może nie możesz zaakceptować końca miłości, która wydawała się trwała.

13.Quando il gatto non c’è i topi ballano

Gdy nie ma kota, myszy tańczą. W wolnym tłumaczeniu oznacza nasze polskie: Gdy kota nie ma, myszy harcują. Wyraża sytuację, w której w danym miejscu nie ma osoby odpowiedzialnej za porządek. Inne osoby znajdujące się w tym miejscu, nie przestrzegają zasad.

14. Non avere peli sulla lingua

Wyrażenie nie mieć włosów na języku jest używane, aby wskazać szczerość osoby, która nie ma obawy przed wypowiedzeniem własnych myśli i nie boi się sądu. Na ogół przypisywane tym, którzy potrafią mówić swobodnie, niezależnie od tego, czy ich słowa mogą wydawać się niegrzeczne i polemiczne. Tak, ostrzegam, Włosi są często dość otwarci i nie boją się mówić tego, co uważają za słuszne.

15.Rosso di sera bel tempo si spera

To włoskie powiedzenie, którego Włosi używają do przewidywania pogody na następny dzień. Jego dosłowne znaczenie jest takie, że jeśli wieczorem jest czerwony zachód słońca, to prawdopodobnie w następny dzień będzie piękny dzień.

16. Parenti serpenti

Dosłownie tłumaczy się krewni-węże… To powiedzonko nie jest pozytywne. Odwołuje się do przykrego faktu, że czasem nawet najbliższa rodzina – czyli osoby, które powinny właśnie najbardziej nas wspierać, kochać i szanować – zachowują się jak najgorsze sukinkoty. Czy też węże/żmije.

17. Colto con le mani nel sacco

Dosłownie tłumaczy się: Złapany z rękami w torbie, czyli złapany na gorącym uczynku. Ten idiom odnosi się do kogoś, kto został przyłapany na kradzieży gotówki lub czegoś innego, często pomagając sobie, a szkodząc innym.

18. Rompere il ghiaccio

Przełamać lody, czyli zlikwidować niezręczność między ludźmi, którzy dopiero niedawno się poznali.

19. Tutto fa brodo

W dosłownym tłumaczeniu oznacza: wszystko robi rosół. Ten włoski zwrot oznacza, że ​​liczy się każdy drobiazg. Wszystko składa się na całość — czy to jedno euro wrzucone do kosza na datki, 10 minut spędzonego z małą córeczką, czy prosty uśmiech podarowany starszej pani. Dobry rosół tworzy dużo składników. Każda mała rzecz, którą masz, składa się na całość. Nie potrzeba dużo, wystarczy szczypta wielu rzeczy, a zrobisz wyśmienitą zupę.

20.Mangia bene, ridi spesso, ama molto

Na koniec jedno z moich ulubionych włoskich powiedzeń. Jedz dobrze, śmiej się często, dużo kochaj. Nie wydaje mi się, aby było inne wyrażenie, które w bardziej kompletny sposób pozwalałoby okreslać włoski styl życia.

Otóż ​​to! Właśnie nauczyłeś się 20 najpopularniejszych włoskich przysłów i powiedzeń. Jest ich o wiele więcej, ale dzisiaj przedstawiłam Ci te, które używam często.

Spodobał Ci się tekst? Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli zostaniemy w kontakcie: 

  • Odezwij się w komentarzu, dla Ciebie to chwila, dla mnie to bardzo ważna wskazówka.
  • Jeśli uważasz, że wpis ten jest wartościowy lub chciałbyś podzielić się z innymi czytelnikami – udostępnij mój post – oznacza to, że doceniasz moją pracę. 
  • Bądźmy w kontakcie, polub mnie na Facebooku. Codziennie nowe zdjęcia, inspiracje, ciekawe informacje. 
  • Dołącz do mojej grupy Włochy po mojemu.
  • Śledź mnie na Instagramie @kalejdoskoprenaty
  • Otrzymuj ‚List z Włoch’ zapisując się na newsletter

Pozdrawiam 


Renata
Share:

3 komentarze

Dominika pisze...

Bardzo przydatne, dziękuję 😊

Anna P. pisze...

Świetny materiał do pogłębienia znajomości języka w praktycznym ujęciu. Nie trzeba się już głowic, co odpowiedzieć i jak zareagować w danej sytuacji, a przy tym zabłysnąć znajomością języka! Przy niektórych zwrotach czy idiomach dodałabym jeszcze tam, gdzie są, odpowiedniki polskie, choć z drugiej strony...może lepiej samemu pogłówkować i sobie dopowiedzieć. W każdym razie, fajnie to wytłumaczyłaś. Język jest także po części odzwierciedleniem sposobu widzenia świata przez daną rację, historii i starych tradycji i to jest naprawdę fascynujące. Te przykłady fajnie to pokazują.

juliaduszynska0@gmail.com pisze...

Super wytłumaczone ,bo szczerze mówiąc niektórych modo do dire nie znałam .słyszałam ,ale znaczenia nie znałam .dzięki wielkie .

Kalejdoskop Renaty