Kiedy pojechałam do Rzymu pierwszy raz, to moja noga najpierw stanęła tam, a nie gdzie indziej. To miejsce, które zawsze muszę odwiedzić, kiedy jestem w Wiecznym Mieście.
Co sprawia, że jest tak interesujące?
Oto kilkanaście faktów, które powinieneś wiedzieć o najsłynniejszym rzymskim budynku.
Jestem ciekawa, ile tak naprawdę wiesz o Koloseum!
1. Mimo że Koloseum ma prawie 2000 lat, nadal jest uważane za największy amfiteatr, jaki kiedykolwiek zbudował człowiek. Wystarczy popatrzeć na jego eliptyczny kształt o obwodzie ponad pięciuset metrów szerokości i prawie pięćdziesięciu metrów wysokości. To największy amfiteatr na świecie: ma 189 metrów długości i 156 metrów szerokości. Zajmuje powierzchnię około 24 tys. metrów kwadratowych.
Liczby, które często skłaniają do refleksji; na pewno nie raz się zastanawiałeś jak można było zbudować taką budowlę bez aktualnej technologii budowlanej. Koloseum mogło pomieścić 50 tys. (a według niektórych źródeł nawet 80 tys.) prawie 10 tys. więcej niż stadion Juventusu… niesamowite, prawda?
9. Koloseum było jak na swoje czasy cudem techniki, z zaawansowanym systemem odwadniającym, który mógł oczyścić arenę z wody w ciągu kilku minut. Amfiteatr posiadał także Hypogeum, czyli dwupoziomową podziemną sieć tuneli z 32 zagrodami dla zwierząt. Na arenie znajdowało się także 80 szybów pionowych, które umożliwiały natychmiastowy dostęp do areny i służyły do przemieszczania zwierząt oraz scenerii podczas pokazów.
10. Tylko niektórych wojowników nazywano gladiatorami. Słowo gladiator pochodzi od nazwy krótkiego miecza zwanego gladius. Najczęściej gladiatorami zostawali wykazujący się ponadprzeciętną siłą niewolnicy. Trafiali do szkół gladiatorów ludi, gdzie przechodzili dokładne i bardzo rygorystyczne szkolenie. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie ginęli masowo na arenie, gdyż koszty wyszkolenia jednego gladiatora były zbyt wysokie, by narażać go na zbyt szybką śmierć.
11. Igrzyska były nie tylko okazją do rozrywki, ale także momentem spotkania ludzi, instytucji i władz. Tym samym pogłębienie podziału klasowego znalazło odzwierciedlenie w zasadach sztywnego podziału miejsc w Koloseum. Miejsca na schodach amfiteatru były przydzielone w zależności od klasy społecznej:
Velarium składało się z 80 trójkątnych żagli i 320 lin nośnych. Obsługiwał je oddział dwustu marynarzy z floty cesarskiej.
14. W XIII wieku na terenie Amfiteatru Flawiuszów zbudowano pałac, w którym rezydowała rodzina Frangipane, szlachetna i potężna rzymska rodzina.
15. Pokazy gladiatorów zostały zniesione w 438 roku przez Walentyniana III, co było początkiem upadku Koloseum do tego stopnia, że w czasach średniowiecza zostało ono niemal całkowicie zapomniane.
Wierzono, że w starożytnych murach ukryte są wrota prowadzące do piekła i że dusze zamordowanych gladiatorów błąkają się nocą w arenie.
W następnych wiekach Koloseum stało się swego rodzaju kamieniołomem i niemal cały marmur użyty do jego budowy został wywieziony i wykorzystany do budowy innych budowli jak np. Bazyliki Św. Piotra czy Palazzo Barberini.
Jestem ciekawa, ile tak naprawdę wiesz o Koloseum!
1. Mimo że Koloseum ma prawie 2000 lat, nadal jest uważane za największy amfiteatr, jaki kiedykolwiek zbudował człowiek. Wystarczy popatrzeć na jego eliptyczny kształt o obwodzie ponad pięciuset metrów szerokości i prawie pięćdziesięciu metrów wysokości. To największy amfiteatr na świecie: ma 189 metrów długości i 156 metrów szerokości. Zajmuje powierzchnię około 24 tys. metrów kwadratowych.
Liczby, które często skłaniają do refleksji; na pewno nie raz się zastanawiałeś jak można było zbudować taką budowlę bez aktualnej technologii budowlanej. Koloseum mogło pomieścić 50 tys. (a według niektórych źródeł nawet 80 tys.) prawie 10 tys. więcej niż stadion Juventusu… niesamowite, prawda?
2. Gdybyś żył 2000 lat temu i zapytał kogoś w Rzymie, gdzie jest Koloseum, spojrzałby na ciebie jak na wariata. Nazwa „Koloseum” została użyta dla tego budynku dopiero znacznie później w historii. Jego oficjalna nazwa to Amfiteatr Flawiuszów. Został tak nazwany na cześć cesarza Wespazjana z dynastii Flawiuszów. To on zlecił jego budowę. Choć zmarł w 79 r. n.e. przed ukończeniem budowy, to dokończenie gigantycznego stadionu przejął jego syn, dlatego pozostało imię Flavius lub Flavian.
Pierwsze igrzyska inauguracyjne odbyły się w 80 r. n.e. i trwały 100 dni z rzędu.
3. Jednym z najczęstszych faktów dotyczących Koloseum jest czas budowy. Fakt, że budynek został zbudowany w zaledwie 8 lat, daje lepsze wyobrażenie o tym, jacy byli Rzymianie. Ściślej mówiąc, Tytus zainaugurował amfiteatr po ośmiu latach, ale zanim został ukończony, potrzebne były dalsze prace budowlane. Budowę ukończył jego brat Domicjan (po zabiciu brata Tytusa), co zajęło mu kolejne dwa lata. Można więc powiedzieć, że budowa zajęła w sumie 10 lat. To wciąż niesamowity wyczyn, prawda?
Pewnie pomyślałeś sobie, że budowa zajęła od 50 do 100 lat.
4. Na pewno zaciekawi cię fakt, że koloseum zostało zbudowane na sztucznym jeziorze. To w tym miejscu Cesarz Neron zbudował dla siebie ogromny pałac zwany Domus Aurea. Częścią pałacu było gigantyczne sztuczne jezioro otoczone kolumnadami. Po tym, jak Neron został obalony, na tron wstąpił cesarz Wespazjan. To on kazał zburzyć zespół pałacowy Nerona i zbudować ogromny amfiteatr na szczycie tego, co było sztucznym jeziorem. Łatwo sobie wyobrazić, że wysuszenie jeziora takich rozmiarów nie było proste. Inżynierowie Wespazjana zbudowali więc szereg kanałów i przekształcili je w gigantyczne kanały ściekowe, które umożliwiły nie tylko odpływ wody, ale także zapewniły stały dopływ wody do ścieków pod Koloseum. Bardzo sprytne, biorąc pod uwagę, że z obiektu musiało korzystać tysiące osób.
5. Kamienie użyte do budowy Koloseum ważyły sporo. Na pewno zastanawiasz się, w jaki sposób podnoszono je do góry.
Rzymianie użyli gigantycznych żurawi. Stworzono coś w rodzaju wahadła, które pozwalało podnosić ogromne ciężary. Genialne, co nie?
6. Budowa Koloseum została sfinansowana z łupów zdobytych podczas oblężenia Jerozolimy. Tytus podbił Jerozolimę w roku 70 n.e. i wrócił stamtąd ze złotem i srebrem (ok. 50.000 kg). Całą tę kwotę wydał na igrzyska, ale przede wszystkim na budowę Amfiteatru Flawiuszów. Z Jerozolimy zabrano nie tylko złoto i srebro, ale także wielu niewolników; można śmiało powiedzieć, że wielu z nich pracowało przy budowie Koloseum.
7. Nazwa Koloseum zaczęła się rozpowszechniać w średniowieczu i według wielu historyków wywodzi się z bliskości „kolosalnego” posągu Nerona (Kolos Nerona), który wówczas stał w pobliżu Koloseum, w przedsionku Domus Aurea cesarza Nerona. Wielu historyków twierdzi również, że Beda Il Venerabile właśnie tu napisał słynny fraszkę „Quamdiu stabit Colyseus stabit et Roma; kadet Colyseus kadet i Roma; cum cadet Roma cadet et mundus” („Dopóki będzie istnieć Koloseum, będzie istnieć Rzym. Gdy upadnie Koloseum, upadnie też Rzym. Gdy upadnie Rzym, upadnie cały świat”), w której odnosi się do kolosalnego posągu Nerona zamiast Koloseum, biorąc pod uwagę, że wówczas nazywano go Amfiteatrem Flawiuszów.
Pierwsze igrzyska inauguracyjne odbyły się w 80 r. n.e. i trwały 100 dni z rzędu.
3. Jednym z najczęstszych faktów dotyczących Koloseum jest czas budowy. Fakt, że budynek został zbudowany w zaledwie 8 lat, daje lepsze wyobrażenie o tym, jacy byli Rzymianie. Ściślej mówiąc, Tytus zainaugurował amfiteatr po ośmiu latach, ale zanim został ukończony, potrzebne były dalsze prace budowlane. Budowę ukończył jego brat Domicjan (po zabiciu brata Tytusa), co zajęło mu kolejne dwa lata. Można więc powiedzieć, że budowa zajęła w sumie 10 lat. To wciąż niesamowity wyczyn, prawda?
Pewnie pomyślałeś sobie, że budowa zajęła od 50 do 100 lat.
4. Na pewno zaciekawi cię fakt, że koloseum zostało zbudowane na sztucznym jeziorze. To w tym miejscu Cesarz Neron zbudował dla siebie ogromny pałac zwany Domus Aurea. Częścią pałacu było gigantyczne sztuczne jezioro otoczone kolumnadami. Po tym, jak Neron został obalony, na tron wstąpił cesarz Wespazjan. To on kazał zburzyć zespół pałacowy Nerona i zbudować ogromny amfiteatr na szczycie tego, co było sztucznym jeziorem. Łatwo sobie wyobrazić, że wysuszenie jeziora takich rozmiarów nie było proste. Inżynierowie Wespazjana zbudowali więc szereg kanałów i przekształcili je w gigantyczne kanały ściekowe, które umożliwiły nie tylko odpływ wody, ale także zapewniły stały dopływ wody do ścieków pod Koloseum. Bardzo sprytne, biorąc pod uwagę, że z obiektu musiało korzystać tysiące osób.
5. Kamienie użyte do budowy Koloseum ważyły sporo. Na pewno zastanawiasz się, w jaki sposób podnoszono je do góry.
Rzymianie użyli gigantycznych żurawi. Stworzono coś w rodzaju wahadła, które pozwalało podnosić ogromne ciężary. Genialne, co nie?
6. Budowa Koloseum została sfinansowana z łupów zdobytych podczas oblężenia Jerozolimy. Tytus podbił Jerozolimę w roku 70 n.e. i wrócił stamtąd ze złotem i srebrem (ok. 50.000 kg). Całą tę kwotę wydał na igrzyska, ale przede wszystkim na budowę Amfiteatru Flawiuszów. Z Jerozolimy zabrano nie tylko złoto i srebro, ale także wielu niewolników; można śmiało powiedzieć, że wielu z nich pracowało przy budowie Koloseum.
7. Nazwa Koloseum zaczęła się rozpowszechniać w średniowieczu i według wielu historyków wywodzi się z bliskości „kolosalnego” posągu Nerona (Kolos Nerona), który wówczas stał w pobliżu Koloseum, w przedsionku Domus Aurea cesarza Nerona. Wielu historyków twierdzi również, że Beda Il Venerabile właśnie tu napisał słynny fraszkę „Quamdiu stabit Colyseus stabit et Roma; kadet Colyseus kadet i Roma; cum cadet Roma cadet et mundus” („Dopóki będzie istnieć Koloseum, będzie istnieć Rzym. Gdy upadnie Koloseum, upadnie też Rzym. Gdy upadnie Rzym, upadnie cały świat”), w której odnosi się do kolosalnego posągu Nerona zamiast Koloseum, biorąc pod uwagę, że wówczas nazywano go Amfiteatrem Flawiuszów.
8. W starożytności wykorzystywano arenę do pokazów gladiatorów i innych wydarzeń, takich jak pokazy myśliwskie i dramaty z mitologii klasycznej oraz upozorowane bitwy morskie, czyli słynne naumachie.
Miałe one zapewnić widok zwykłym obywatelom Rzymu, którzy nie mieliby okazji zobaczyć ich w swoim życiu.
Jako ciekawostkę dodam, że statki były manewrowane jak te prawdziwe podczas bitwy. W tym celu napełniano Amfiteatr wodą, co zajmowało nawet 7 godzin!
Pokaz naumachii musiał być naprawdę niezwykły.
Miałe one zapewnić widok zwykłym obywatelom Rzymu, którzy nie mieliby okazji zobaczyć ich w swoim życiu.
Jako ciekawostkę dodam, że statki były manewrowane jak te prawdziwe podczas bitwy. W tym celu napełniano Amfiteatr wodą, co zajmowało nawet 7 godzin!
Pokaz naumachii musiał być naprawdę niezwykły.
10. Tylko niektórych wojowników nazywano gladiatorami. Słowo gladiator pochodzi od nazwy krótkiego miecza zwanego gladius. Najczęściej gladiatorami zostawali wykazujący się ponadprzeciętną siłą niewolnicy. Trafiali do szkół gladiatorów ludi, gdzie przechodzili dokładne i bardzo rygorystyczne szkolenie. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie ginęli masowo na arenie, gdyż koszty wyszkolenia jednego gladiatora były zbyt wysokie, by narażać go na zbyt szybką śmierć.
11. Igrzyska były nie tylko okazją do rozrywki, ale także momentem spotkania ludzi, instytucji i władz. Tym samym pogłębienie podziału klasowego znalazło odzwierciedlenie w zasadach sztywnego podziału miejsc w Koloseum. Miejsca na schodach amfiteatru były przydzielone w zależności od klasy społecznej:
- podium z szerokimi i niskimi stopniami było zarezerwowane dla senatorów, księży, rodzin senatorskich, konsulów i sędziów;
- maenianum primum było zarezerwowane dla arystokratów;
- maenianum secondum było zarezerwowane dla obywateli i dzieliło się na imum dla bogatych i summum dla biednych;
- maenianum summus in ligneis było sektorem, który Domicjan zarezerwował dla kobiet.
Z tego podziału widać, że w miarę wchodzenia w górę i tym samym oglądając arenę dalej, miejsca przydzielano mniej ważnym osobom. Na wielu fragmentach marmurowych siedzeń widnieją napis klasy, dla której były przeznaczone.
W przeciwieństwie do dzisiejszego zwiedzania areny z okazji wydarzenia sportowego lub muzycznego, wstęp do Koloseum dla starożytnych Rzymian był bezpłatny. Czasem serwowano nawet darmowe jedzenie. Był to sposób cesarzy na zdobycie popularności i wsparcia opinii publicznej.
Niezbędne było bezpłatne wejście, gdyż wydarzenia w Koloseum mogły trwać nawet 100 dni. Codziennie spędzano tam wiele godzin, ciesząc się spektaklami i spotykając się z przyjaciółmi.
W przeciwieństwie do dzisiejszego zwiedzania areny z okazji wydarzenia sportowego lub muzycznego, wstęp do Koloseum dla starożytnych Rzymian był bezpłatny. Czasem serwowano nawet darmowe jedzenie. Był to sposób cesarzy na zdobycie popularności i wsparcia opinii publicznej.
Niezbędne było bezpłatne wejście, gdyż wydarzenia w Koloseum mogły trwać nawet 100 dni. Codziennie spędzano tam wiele godzin, ciesząc się spektaklami i spotykając się z przyjaciółmi.
12. Koloseum miało 80 łukowatych ponumerowanych wejść, z których 76 służyło zwykłym ludziom. Pozostałe 4 zablokowane były do innych celów lub dla specjalnych osób.
13. W słoneczne dni Koloseum przykryte było dużym velarium – markizą, którą można było rozciągnąć , aby zapobiec porażeniu słonecznemu widzów podczas spektakli odbywających się w godzinach najgorętszych i najbardziej słonecznych. Sprytne, co nie?Velarium składało się z 80 trójkątnych żagli i 320 lin nośnych. Obsługiwał je oddział dwustu marynarzy z floty cesarskiej.
14. W XIII wieku na terenie Amfiteatru Flawiuszów zbudowano pałac, w którym rezydowała rodzina Frangipane, szlachetna i potężna rzymska rodzina.
15. Pokazy gladiatorów zostały zniesione w 438 roku przez Walentyniana III, co było początkiem upadku Koloseum do tego stopnia, że w czasach średniowiecza zostało ono niemal całkowicie zapomniane.
Wierzono, że w starożytnych murach ukryte są wrota prowadzące do piekła i że dusze zamordowanych gladiatorów błąkają się nocą w arenie.
W następnych wiekach Koloseum stało się swego rodzaju kamieniołomem i niemal cały marmur użyty do jego budowy został wywieziony i wykorzystany do budowy innych budowli jak np. Bazyliki Św. Piotra czy Palazzo Barberini.
16. W Koloseum przez długi czas był tam uprawiany ogród, zanim archeolodzy i inżynierowie oczyścili amfiteatr w XIX w. Wśród ruin Koloseum wyrosło spontanicznie ponad 350 gatunków roślin. Ich nasiona prawdopodobnie przywiał wiatr, a panujące w amfiteatrze warunki okazały się dla nich korzystne.
17. Szacuje się, że w Koloseum zginęło około 500.000 ludzi i 1 milion zwierząt. Wydarzenia w Koloseum były wyjątkowo brutalne – podczas niektórych igrzysk organizowanych przez cesarzy w ciągu jednego dnia zabijano nawet 10 tys. zwierząt.
18. W 1980 roku Koloseum zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. A 7 lipca 2007 roku stał się częścią Nowych Siedmiu Cudów Świata.
19. Koloseum było planem wielu filmów. Jednak z powodu pewnych niepowodzeń nie nakręcono tutaj filmu Gladiator, który tak naprawdę rozsławił budynek na świecie. Jako ciekawostkę dodam, że sceny Gladiatora w Koloseum zostały nakręcone w Maroko w Ait Ben Haddou. Miałam okazję to miejsce również zobaczyć na własne oczy.
20. Chociaż dwie trzecie Koloseum z biegiem czasu uległo zniszczeniu – głównie w wyniku wandalizmu, trzęsień ziemi i pożarów – do dziś jest to jeden z najpopularniejszych zabytków, przyciągający co roku tysiące ludzi!
Spodobał Ci się tekst? Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli zostaniemy w kontakcie:
Renata
17. Szacuje się, że w Koloseum zginęło około 500.000 ludzi i 1 milion zwierząt. Wydarzenia w Koloseum były wyjątkowo brutalne – podczas niektórych igrzysk organizowanych przez cesarzy w ciągu jednego dnia zabijano nawet 10 tys. zwierząt.
18. W 1980 roku Koloseum zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. A 7 lipca 2007 roku stał się częścią Nowych Siedmiu Cudów Świata.
19. Koloseum było planem wielu filmów. Jednak z powodu pewnych niepowodzeń nie nakręcono tutaj filmu Gladiator, który tak naprawdę rozsławił budynek na świecie. Jako ciekawostkę dodam, że sceny Gladiatora w Koloseum zostały nakręcone w Maroko w Ait Ben Haddou. Miałam okazję to miejsce również zobaczyć na własne oczy.
Spodobał Ci się tekst? Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli zostaniemy w kontakcie:
- Odezwij się w komentarzu, dla Ciebie to chwila, dla mnie to bardzo ważna wskazówka.
- Jeśli uważasz, że wpis ten jest wartościowy lub chciałbyś podzielić się z innymi czytelnikami – udostępnij mój post – oznacza to, że doceniasz moją pracę.
- Bądźmy w kontakcie, polub mnie na Facebooku. Codziennie nowe zdjęcia, inspiracje, ciekawe informacje.
- Dołącz do mojej grupy Włochy po mojemu.
- Śledź mnie na Instagramie @kalejdoskoprenaty!
- Otrzymuj ‚List z Włoch’ zapisując się na newsletter.
- A jeśli lubisz jak opisuje Włochy, to kup moją książkę
Renata
Brak komentarzy
Prześlij komentarz