Czy wiesz, że pierwsze pieśni bożonarodzeniowe narodziły się we Włoszech?
|
|
Źródło zdjęcia |
Tak naprawdę przez pierwsze stulecia obchodów muzyka bożonarodzeniowa była ciężka i podniosła — miała niewiele wspólnego z dzisiejszymi pieśniami. Były to fragmenty skupione wokół idei Wcielenia Słowa, Jezusa i odkupienia człowieka poprzez Jego ofiarę.
Dopiero w XIII wieku muzyka bożonarodzeniowa się zmieniła. Następuje to dzięki Świętemu Franciszkowi z Asyżu, który wyprowadza pokorne człowieczeństwo Jezusa i czułą miłość Jego Matki na pierwsze miejsce, pozostawiając teologię i jej interpretację skryptoriom klasztorów. W okresie Bożego Narodzenia ludzie śpiewają pieśni na cześć miłości: Jezusa do ludzkości, Maryi do Jej Syna i ludzkości do obojga. Pomimo tak ogromnej zmiany treści i przesłania Franciszek nie pozostawił nam żadnej kompozycji, mimo że jego znaczenie w odniesieniu do Bożego Narodzenia jest dobrze naznaczone faktem, że stworzył pierwszą szopkę. Z tego też powodu św. Franciszek jest często wspominany z czułością o tej porze roku.
Wkrótce po śmierci Franciszka franciszkanie zaczęli komponować pierwsze „nowoczesne” pieśni bożonarodzeniowe: ich muzyka obejmowała i opisywała poczucie miłości, spokoju i ciepła, które dziś kojarzymy z Bożym Narodzeniem. Główną różnicą między tymi kompozycjami a hymnami teologicznymi z poprzednich stuleci był, oprócz oczywiście tekstu i treści, fakt, że zostały one skomponowane w wulgarnym języku włoskim, a nie po łacinie. Dla tych z Was, którzy nie są zaznajomieni z terminologią, „wulgarny” nie odnosi się do czegoś wulgarnego, ale do języka, który wyewoluował z łaciny na przestrzeni wieków i którym do tego czasu mówiła znaczna większość ludzi. W tych pieśniach nowo narodzony Jezus jest często opisywany z głęboką ludzką miłością: dolce nostro fratellino (nasz najsłodszy braciszek), bambolino (mała laleczka), Jesulino (mały Jezus), to tylko niektóre wyrażenia, których używano do opisania Dzieciątka Jezus.
Zaledwie w XVII wieku powstaje najpiękniejsza kolęda bożonarodzeniowa. Jeśli zmiana kierunku w treści nastąpiła w trakcie i wkrótce po życiu św. Franciszka z Asyżu (XIII wiek), to właśnie siedemnasty wiek podarował Włochom ich ulubioną pieśń bożonarodzeniową, cudowną i wzruszającą Tu Scendi dalle Stelle.
Bez muzyki nie ma dla mnie Świąt Bożego Narodzenia. Przeżyję bez śniegu, barszczu i nawet bez prezentów. Ale kolędy to dla mnie pozycja obowiązkowa!
Święta Bożego Narodzenia zbliżają się i pozostając wierna tradycji, nie mogłam nie zapewnić Wam kolekcji zawierającej najpiękniejsze świąteczne włoskie kolędy. To, co tu znajdziecie, to w rzeczywistości lista składająca się z piosenek i kolęd, wszystkie w języku włoskim, od klasyków, takich jak Bianco Natale i Tu scendi dalle stelle.
Jeśli tak jak ja uwielbiacie śpiewać, z przyjemnością dowiecie się, że nie brakuje świątecznych melodii, które możcie zaśpiewać po włosku. Przekonacie się, że niektóre mają bardzo znajomą melodię, podczas gdy inne to oryginalne włoskie kreacje. W tym artykule przygotowałam moją listę najpopularniejszych włoskich piosenek bożonarodzeniowych (lub canti di Natale), z którymi możecie się spotkać, odwiedzając Włochy. Do każdej piosenki dołączyłam również film na YouTube, w którym można usłyszeć melodię oraz włoski tekst, który pomoże Wam zaśpiewać.
Jeżeli migają do Was choinkowe lampki a dom pachnie pieczonymi wypiekami, to teraz jeszcze włączcie moją playlistę z najpiękniejszymi włoskimi kolędami. Zapewniam Was, że niektóre z nich są wyjątkowo subtelne i umilą Wam świąteczne przygotowania.
TU SCENEDI DALLE STELLE
Tu scendi dalle stelle, znana również jako Canzoncina a Gesù Bambino lub
po prostu A Gesù Bambino, to kolęda skomponowana w grudniu 1754 roku w
Nola przez biskupa i świętego Alfonso Maria de 'Liguori założyciela
zgromadzenia redemptorystów. Wersja włoska pochodzi z Neapolu i w języku
neapolitańskim ma tytuł Quanno Nascette Ninno.
Jest ona tradycyjnie
grana pod koniec pasterki w każdą Wigilię i jest to pierwsza
bożonarodzeniowa piosenka, której uczy się śpiewać dzieci. Jej teksty
doskonale symbolizują ten ideał miłości do nowo narodzonego Jezusa, który
zaproponował św. Franciszek, a melodia jest piękna i przejmująca. Tu
Scendi dalle Stelle jest tradycyjnie grana przez zampogne, włoską odmianę
dudy i jest to kwintesencja włoskiej piosenki bożonarodzeniowej.
Tu można zobaczyć wersję zaśpiewaną przez
Andrea Bocelli
Słowa:
Tu scendi dalle stelle, o Re del cielo,
e vieni in una grotta
al freddo e al gelo,
e vieni in una grotta al freddo e al gelo.
O Bambino mio divino,
io ti vedo qui tremar;
o Dio beato!
Ahi quanto ti costò l'avermi amato!
ahi quanto ti costò l'avermi amato!
A te, che sei del mondo il
Creatore,
mancano panni e foco(*), o mio Signore,
mancano panni e foco, o mio Signore.
Caro eletto pargoletto,
quanto questa povertà
più m'innamora,
giacché ti fece amor povero ancora,
giacché ti fece amor povero ancora.
Tu lasci il bel gioir del
divin seno,(**)
per venire a penar su questo fieno,
per venire a penar su questo fieno.
Dolce amore del mio core,
dove amor ti trasportò?
O Gesù mio,
perché tanto patir? Per amor mio!
perché tanto patir? Per amor mio!
Ma se fu tuo voler il tuo
patire,
perché vuoi pianger poi, perché vagire?
perché vuoi pianger poi, perché vagire?
Sposo mio, amato Dio,
mio Gesù, t'intendo sì!
Ah, mio Signore,
tu piangi non per duol, ma per amore,
tu piangi non per duol, ma per amore.
Tu piangi per vederti da
me ingrato
dopo sì grande amor, sì poco amato,
dopo sì grande amor, sì poco amato!
O diletto del mio petto,
se già un tempo fu così,
or te sol bramo:
caro non pianger più, ch'io t'amo e t'amo,
caro non pianger più, ch'io t'amo e t'amo.
Tu dormi, Ninno mio,
ma intanto il core
non dorme, no ma veglia a tutte l'ore,
non dorme, no ma veglia a tutte l'ore.
Deh, mio bello e puro Agnello,
a che pensi? dimmi tu.
O amore immenso,
"Un dì morir per te" – rispondi – "io penso",
"Un dì morir per te" – rispondi – "io penso".
Dunque a morire
per me, tu pensi, o Dio
ed altro, fuor di te, amar poss'io?
ed altro, fuor di te, amar poss'io?(***)
O Maria, speranza mia,
s'io poc'amo il tuo Gesù,
non ti sdegnare
amalo tu per me, s'io nol so amare!
amalo tu per me, s'io nol so
amare!
(*) Wariant: Non sono panni e foco.
(**) Wariant: Tu, che godi il
gioir nel divin seno, come vieni penar su questo fieno; altrove: Tu lasci
il bel gioir del divin seno, per venir penar su questo fieno.
(***)
Wariant: Ed altr'oggetto amar come poss' io?
ADESTE FIDELES
Podczas Mszy Pasterskiej w Watykanie w Bazylice św. Piotra usłyszymy przepiękną pieśń-hymn katolicki skomponowaną specjalnie na okres świąt Bożego Narodzenia. Historia Adeste Fideles zawsze była owijana tajemnicą i niestety do dziś nie jest możliwe ustalenie z całą pewnością, kto mógłby być autorem tekstu i muzyki.
Przez okres tekst przypisywano San Bonaventura, włoskiemu uczonemu z XIII wieku, w innych momentach historycznych różnym mnichom portugalskim, niemieckim, hiszpańskim i cystersom. Muzykę przypisywano wielu kompozytorom, w tym angielskim muzykom John Reading, ojcu i synowi, Haendelowi i Marcosowi Antonio da Fonesca (1762-1830), portugalskiemu muzykowi, aż po brytyjskiego muzyka Johna Francisa Wade'a. Wersja Adeste Fideles, która dotarła do nas i którą wszyscy znamy, jest dziełem Johna Francisa Wade, zakonnika katolickiego prawdopodobnie urodzonego w 1711 roku w Anglii i zmarłego 16 sierpnia 1786 roku w Douai we Francji. John Francis Wade zarabiał na życie kopiując i sprzedając proste pieśni oraz nauczając łacińskich i religijnych pieśni. To dzięki kopii Wade'a śpiewająca Adeste Fideles stała się popularna. Wydaje się, że jego kopia Adeste Fideles została wyprodukowana w 1743 roku.
Tu można zobaczyć wersję zaśpiewaną przez
Luciano Pavarotti
Słowa po łacińsku:
Adeste fideles læti triumphantes,
venite, venite in
Bethlehem.
Natum videte Regem angelorum.
Venite adoremus,
venite adoremus,
venite adoremus Dominum.
En, grege relicto, humiles ad cunas,
vocati
pastores adproperant.
Et nos ovanti gradu festinemus.
Æterni Parentis splendorem æternum,
velatum sub carne
videbimus,
Deum infantem pannis involutum. Pro nobis egenum et
fœno cubantem
piis foveamus amplexibus;
sic nos amantem quis
non redamaret?
Oh fedeli venite trionfanti e gioiosi
venite,
venite a Betlemme.
Ammirate il Re degli angeli che è nato.
Venite adoriamo, venite adoriamo,
venite adoriamo, il Signore.
Ecco: lasciato il gregge
gli
umili pastori si affrettano chiamati verso la culla.
Anche noi
affrettiamoci con passo di giubilo.
Vedremo celato sotto un
corpo umano
l'imperituro splendore del Padre Eterno:
Dio
bambino, avvolto con dei panni.
Scaldiamo con pii abbracci
(lui
che si è fatto) povero per noi e che giace sul fieno.
Chi non
amerebbe a sua volta colui che ama noi in tal modo?
Słowa po włosku:
Venite, fedeli, l’angelo ci invita,
venite, venite a Betlemme.
Nasce per noi Cristo Salvatore.
Venite, adoriamo, venite,
adoriamo,
venite, adoriamo il Signore Gesù!
La luce del mondo brilla in
una grotta:
la fede ci guida a Betlemme.
Nasce per noi Cristo Salvatore.
La notte risplende, tutto il
mondo attende:
seguiamo i pastori a Betlemme.
Nasce per noi Cristo Salvatore.
“Sia gloria nei cieli, pace
sulla terra”
un angelo annuncia a Betlemme.
Nasce per noi Cristo Salvatore. Il Figlio di Dio, Re dell’universo,
si è fatto bambino a Betlemme.
Nasce per noi Cristo Salvatore.
A NATALE PUOI
Jest to jedna z najbardziej znanych i śpiewanych piosenek bożonarodzeniowych ostatnich lat. Stała się melodią, którą praktycznie każdy nuci. Nazywa się „Na Boże Narodzenie możesz” i pochodzi z reklamy dobrze znanego włoskiego produktu cukierniczego Panettone.
Tu można zobaczyć wersję zaśpiewaną przez Robertę Bonanno
Słowa:
A natale puoi
Fare quello che non puoi fare mai:
Riprendere
a giocare,
Riprendere a sognare,
Riprendere quel tempo
Che
rincorrevi tanto.
È Natale e a Natale si può fare di più,
è
Natale e a Natale si può fare di più,
è Natale e a Natale si può
fare di più,
Per noi, a Natale puoi.
A Natale puoi
Dire
ciò che non riesci a dire mai:
Che bello è stare insieme,
Che
sembra di volare,
Che voglia di gridare
Quanto ti voglio
bene.
È Natale e a Natale si può fare di più,
è Natale e a
Natale si può fare di più,
è Natale e a Natale si può fare di
più,
Per noi, a Natale puoi.
È Natale e a Natale si può fare
di più,
è Natale e a Natale si può fare di più,
è Natale e a
Natale si può fare di più,
Per noi, a Natale puoi.
Luce
blu,
C'è…
ASTRO DEL CIELO
Włoska wersja Cichej nocy, zatytułowana Astro del ciel, nie jest
tłumaczeniem tekstu niemieckiego, ale oryginalnym tekstem napisanym przez
księdza z Bergamo Angelo Meli (1901-1970) i opublikowanym w 1937 roku
przez Edizioni Carrara z Bergamo.
Jest uważana za jedną z najpiękniejszych piosenek bożonarodzeniowych i niewątpliwie jest jedną z najbardziej znanych.
Tu można zobaczyć wersję zaśpiewaną
przez
Laurę Pausini
Słowa:
Astro del ciel, Pargol divin, mite Agnello Redentor!
Tu che i
Vati da lungi sognar, tu che angeliche voci nunziar,
luce dona
alle genti, pace infondi nei cuor!
luce dona alle genti, pace
infondi nei cuor!
Astro del ciel, Pargol divin, mite Agnello
Redentor!
Tu di stirpe regale decor, Tu virgineo, mistico fior,
luce dona alle genti, pace infondi nei cuor!
Luce dona
alle genti, pace infondi nei cuor!
Astro del ciel, Pargol divin,
mite Agnello Redentor!
Tu disceso a scontare l'error, Tu sol
nato a parlare d'amor, luce dona alle genti, pace infondi nei cuor!
Luce dona alle genti, pace infondi nei cuor!
BUON NATALE A TUTTO IL MONDO
Tu można zobaczyć wersję zaśpiewaną przez
Domenico ModugnoSłowa:
Buon Natale A Tutto Il Mondo
Dicembre
Odore di castagne per le strade
Eheheh
Fa freddo e il vento va dicendo nei camini
Almeno questa notte
Dimentichiamo il male
Buon natale a tutto il mondo
Che stanotte veglierà
Buon natale
Sotto la neve
Ogni casa risplenderà
Se a te nessuno
Stanotte vicino sarà
Da te la mia voce verrà
Buon natale a tutto il mondo
Buon natale con tutto il cuore
Se a te nessuno
Stanotte vicino sarà
Da te la mia voce verrà
Buon natale a tutto il mondo
Buon natale con tutto il cuore
Buon natale a tutto il mondo.
BIANCO NATALE
White Christmas to piosenka napisana przez Irvinga Berlina, której teksty zostały zaoinspirowane opadami śniegu. Wykonano niezliczone wersje tej piosenki, z których wiele w języku włoskim pod tytułem Bianco Natale.Tekst wersji włoskiej napisał Filibello.
Tu można zobaczyć wersję zaśpiewaną przez Irenę Grandi.
Słowa:
Quel lieve tuo candor, neve,
Discende lieto nel mio cuor.
Nella
notte santa
Il cuore esulta
D'amor: è Natale ancor!
E
viene giù dal ciel, lento,
Un canto che consola il cuor
Che
mi dice: spera anche tu
è Natale, non soffrire più.
Nella
notte santa
Il cuore esulta
D'amor: è Natale ancor!
E
viene giù…
GESÙ BAMBINO
Dzieciątko Jezus to włoska kolęda skomponowana przez Pietro Yona w 1917 roku. Melodia została użyta przez Fredericka H. Martensa w wersji angielskiej kolędy „When Blossoms Flowered 'mid the Snows”.
Tu można
zobaczyć wersję zaśpiewaną przez
Luciano Pavarotti
Słowa:
Nell'umile capanna
nel freddo e povertà
è nato il Santo pargolo
che il mondo adorerà.
Osanna, osanna cantano
con giubilante cor
i tuoi pastori ed angeli
o re di luce e amor.
Venite adoremus
venite adoremus
venite adoremus
Dominum.
O bel bambin non piangere
non piangere, Redentor!
la mamma tua cullandoti
ti bacia, O Salvator.
Osanna, osanna cantano
con giubilante cor
i tuoi pastori ed angeli
o re di luce e amor.
Venite adoremus
venite adoremus
venite adoremus
Dominum.
Ah! venite adoremus
Ah! adoremus Dominum
venite, venite
venite adoremus
adoremus
Dominum.
Spodobał Ci się tekst? Teraz czas na Ciebie. Będzie mi miło, jeśli
zostaniemy w kontakcie:
- Odezwij się w komentarzu, dla Ciebie to chwila, dla mnie to bardzo ważna wskazówka.
- Jeśli uważasz, że wpis ten jest wartościowy lub chciałbyś podzielić się z innymi czytelnikami – udostępnij mój post – oznacza to, że doceniasz moją pracę.
- Bądźmy w kontakcie, polub mnie na Facebooku. Codziennie nowe zdjęcia, inspiracje, ciekawe informacje.
- Dołącz do mojej grupy Włochy po mojemu.
- Śledź mnie na Instagramie @kalejdoskoprenaty!
- Otrzymuj ‚List z Włoch’ zapisując się na newsletter.
Pozdrawiam
Renata
Brak komentarzy
Prześlij komentarz